Người ta vẫn nghĩ những cuộc hold-up lớn nhất thế giới là vụ chiếm đoạt ngân hàng trung ương Irak ( 1 tỷ dollars, 2003), hold-up chiếm ‘’bons de trésor, treasury bond’’, tại City of London ( 292 triệu dollars, 1990), tại Bảo Tàng Viện Boston ( 300 triệu dollars, 1990), hay vụ cướp xe lửa bưu điện Glasgow-London, chở 1 tỷ dollars, 1963..
Sự thực, cuộc hold-up táo bạo, trắng trợn nhất thế giới diễn ra ở Việt Nam, ngày 2/9/1945.
Khác với những cuộc hold-up trên ( một phần tiền bạc, kho tàng bị cướp đã tìm lại được, đa số thủ phạm bị bắt), thủ phạm cuộc hold-up VN 1945 không những không đi tù, còn ngạo nghễ tổ chức kỷ niệm chiến công mỗi năm
Đây là lần đầu tiên, và duy nhất, làm holp-up xong, nhóm thảo khấu chiếm luôn ngân hàng, đóng vai giám đốc, quản trị nhà băng, chia nhau tiêu xài , và làm mưa làm gió từ 75 năm nay, giữa thanh thiên bạch nhật.
Mỗi lần người ta kỷ niệm, reo hò chiến thắng, lại nghĩ tới cảnh máu đổ thành sông, xương chất như núi, những xác già nua ngập cánh đồng *, đất nước tan hoang, xã hội băng hoại, rã rời.
Không thể không nghĩ tới một câu của Jean Paul Sartre: ‘’ Cái ghê rợn, không phải đau khổ, cũnng chẳng phải chết chóc, cái ghê rợn là chết vô ích ‘’ ( Ce qui est terrible, ce n’est pas de souffrir, ni de mourir, mais de mourir en vain ). Hay chỉ hữu ích cho một tập đoàn thảo khấu.
———-
*thơ Quang Dũng:
Mẹ tôi, em có gặp đâu không
Những xác già nua ngập cánh đồng
Tôi nhớ một thằng em bé nhỏ
Bao nhiêu rồi xác trẻ trôi sông..
Từ-Thức, Paris tháng 9 2020
