Toni Morrison, nhà văn da đen duy nhất chiếm giải Nobel Văn Chương vừa từ trần sáng nay tại New York, hưởng thọ 88 tuổi. Thuộc một gia đình thợ thuyền, gốc nô lệ, bà tốt nghiệp trường đại học Howard dành cho người da đen, là tác giả 11 cuốn tiểu thuyết đánh dấu văn chương Mỹ hiện đại, một vở kịch và một opéra. Tác phẩm của Toni Morrison là tiếng thét da đen, vẽ lại ký ức, đời sống của người da đen Hoa kỳ từ thời nô lệ tới ngày nay. Bà là lương tâm của Hoa Kỳ Bà chiếm giải Publitzer 1998 với tác phẩm BELOVED trước khi được trao giải Nobel, năm 1993 cho toàn bộ tác phẩm. Beloved, được New York Times ( 2006 ) coi là cuốn tiểu thuyết hay nhất trong một phần tư thế kỷ vừa qua, nói về nỗi dằn vặt, ám ảnh của một người mẹ đã giết con gái để con khỏi sống một kiếp nô lệ. Beloved, được liệt trong danh sách 100 tác phẩm đáng kể nhất của các thời đại, trở thành một cuốn phim do đạo diễn Jonathan Demme thực hiện, với Oprah Winfrey, Danny Grover Toni Morrison không nhận mình là ''féministe'' ( người tranh đấu cho nữ quyền), vì không muốn khép mình vào một ý thức hệ, nhưng viết với cái nhìn của phụ nữ. Bà nói tác phẩm của bà phải đẹp và có tính cách chính trị, vì tất cả là chính trị. Viết là một thái độ chính trị Như Philip Roth, Tom Wolf, Toni Morrison phơi bày những rạn nứt của xã hội Mỹ, nhưng bà viết với thái độ của người chiến đấu. Chiến đấu chống bất công, chống kỳ thị, chống đàn áp..Và không quên mình trước hết là một nhà văn trung thưc, bà không ngần ngại mô tả những tệ hại trong cộng đồng da đen, thí dụ tệ trạng hãm hiếp. Ngòi bút không nhân nhượng của bà đã khiến Toni Morrison, trong thời gian đầu, bị đả kích bởi cả những người da trắng lẫn người da đen cực đoan. Về văn phong của mình, bà nói : tôi tin rằng nếu tôi đánh rơi một trang bản thảo ngoài đường, ai lượm được, tò mò đọc, sẽ biết ngay là của Morrison. Bà nói không chú ý tới các lời phê bình, chỉ cộng tác vói các nhân vật trong sách. '' Tôi có cảm tưởng nhân vật trong sách đứng sau lưng, nói : a, không thể viết như vậy ''
